1․Ընդհանուր գաղափար հնչյունի և տառի մասին,դրանց տարբերությունները։
2․Ձայնավոր և բաղաձայն հնչյունների դասակարգումը, բաղաձայնական եռաշար և երկշար համակարգերը։
Սովորողների հետ հետադարձ կապի միջոցով կներկայացնենք վերը նշված հնչյունաբանական երևույթները, դրանց գրագետ կիրառումը գրավոր և բանավոր խոսքում, ստորև ներկայացված գործնական աշխատանքների միջոցով կամրակայենք սովորածը։
1 . Տրված բառերի մեջ մտնող հնչյունները գրի՛ր:
Օրինակ`
հարևան- հ, ա, ր, է, վ, ա, ն:
1. Տրված բառերի մեջ մտնող հնչյունները գրի՛ր:
Օրինակ`
հարևան- հ, ա, ր, է, վ, ա, ն:
Յուրաքանչյուր-յ, ու, ր, ա, ք, ա, ն, չ, յ, ու ,ր,
արհամարհել-ա, ր, հ, ա, մ, ա, ր, հ, ե, լ,
ակնդետ-ա, կ, ը, ն, դ, ե, տ,
լուսնկա-լ, ու, ս, ը, ն, կ, ա,
ուղևորվել- ու, ղ, է, վ, ո, ր, վ, ե, լ,
երկաթյա-ե,ր, կ, ա, թ, յ, ա,
Սեբաստիա-ս, ե, բ, ա, ս, տ, ի, յ, ա,
հիացմունք-հ, ի, ա, ց, մ, ու, ն, ք:
2. Տրված նախադասությունները լրացրո՛ւ:
… հնչյունները ձայնավորներ են:
Յ, մ, ն, լ, ր, ռ, վ, ղ, զ, ժ, բ, գ, դ, ձ, ջ հնչյունները ձայնաոր բաղաձայններ են:
Ֆ, խ, ս, շ, հ, պ, փ, կ, ք, տ, թ, ծ, ց, ճ, չ հնչյունները խուլ բաղաձայններ են:
3. Գրի՛ր տրված պայմաններին բավարարող հինգական բառ:
ա) Սկսվեն ձայնավորով և ավարտվեն խուլ բաղաձայնով:
Աշխարհ
բ) Սկսվեն ձայնավորով և ավարտվեն ձայնեղ բաղաձայնով:
Էջ
գ) Սկսվեն ձայնեղ բաղաձայնով և ավարտվեն ձայնավորով:
Ժաննա
դ) Սկսվեն խուլ բաղաձայնով և ավարտվեն ձայնավորով:
Շուշի
ե) Սկսվեն և ավարտվեն ձայնավորով:
Ավտոմեքենա
- Գրի՛ր տրված պայմաններին բավարարող հինգական բառ:
ա) Սկսվեն և ավարտվեն ձայնեղ բաղաձայնով:
Ամպ, ամպրոպ, ելակ, եմիշ, արոտ:
բ) Սկսվեն ձայնեղ բաղաձայնով և ավարտվեն խուլով:
Ագռավ, աղ, որդ, աղբ, ավազ:
գ) Սկսվեն և ավարտվեն խուլ բաղաձայնով:
Ձու, ժելե, գաթա, ձի, գառնի:
5. Գրի՛ր թե նախորդ վարժության մեջ առաջադրված ո՞ր պահանջին է համապատասխանում տրված բառերից յուրաքանչյուրը:
Որակ-սկսվում է ձայնավորով վերջանում է խուլ բաղաձայնով։
ոզնի-սկզվում է ձայնավորով վերջանում ձայնավորով։
երանգ-սկսվում է ձայնավորով, վերջանում է ձայնեղ բաղաձայնով։
եղևնի-սկզվում է ձայնավորով վերջանում ձայնավորով։
տերև-սկզվում է խուլ բաղաձայնով վերջանում ձայնավորով։
ճանապարհ-սկսում է խուլ բաղաձայնոքվ վերջանում խուլ բաղաձայնով։
կաթսա-սկսվում է խուլ բաղաձայնով վերջանում ձայնավորով։
արոտ-սկսվում է ձայնավորով վերջանում խուլ բաղաձայնով։
- Հատ-հատ արտասանի՛ր տրված խուլ բաղաձայնները. ո՞ր շարքի հնչյունները կանվանես շնչեղ խուլ (պատասխանդ պատճառաբանի՛ր):
Բ շարքը լրացրո՛ւ:
Ա. Բ.
պ փ
ք
կ
տ
ծ
ճ
Դրանք ուժեղ շնչով արտասանող խուլ բաղաձայներ են։
- Տրված հնչյունները բաժանի՛ր երեք շարքի և անվանի՛ր շարքերից յուրաքանչյուրը:
Բ, ծ, գ, փ, ճ, դ, պ, ձ, ջ, կ, ք, տ, թ, ց, չ:
ձայնեղ բաղաձայններ-բ, գ, ձ, դ, ջ,
խուլ բաղաձայններ-ծ, պ, ճ, կ, տ,
շնչեղ բաղաձայններ- փ, ք, թ, ց, չ։
- Բարձրաձայն արտասանի՛ր տրված հնչյունները (ուշադրությո՛ւն դարձրու լեզվիդ, շրթունքներիդ): Փորձի՛ր բացատրել, թե այս խմբավորումն ինչի՛ հիման վրա է կատարել:
1. Մ, բ, փ, վ, ֆ, պ, ո։
2. Լ, ր, տ, զ, շ, թ, ձ, ծ, ց, ջ, չ, ն, ս, ժ,
3. Գ, կ, ք, խ, դ, ճ, ղ,
- Հետևյալ հնչյունները տեղադրի՛ր նախորդ վարժության շարքերում:
Ն, վ, ֆ, դ, պ, ճ, ս, ժ, ղ, ո:


