Month: December 2023

Լրացուցիչ աշխատանք, պատասխանել հարցերին․

1. Ի՞նչ է տեղի ունենում ֆոտոսինթեզի ընթացքում։
Ֆոտոսինթեզ ածխաթթու գազից և ջրիցլույսի ազդեցության տակ օրգանական նյութերի առաջացումն է։ Ֆոտոսինթետիկ գունանյութերի մասնակցությամբ։ Բույսերի ժամանակակից ֆիզիոլոգիայում ֆոտոսինթեզի տակ հասկանում են նրանց ֆոտոավտոտրոֆ գործառույթը ֆոտոնի կլանման, էներգիայի փոխակերպման և օգտագործման գործառույթների համախմբությունը տարբեր էնդերգոնիկական ռեակցիաներում, այդ թվում ածխաթթու գազի փոխակերպումը օրգանական նյութերի։
2. Ո՞րն է բջջային շնչառության նշանակությունը։
Բջջային շնչառությունը նյութափոխանակության ռեակցիաների և գործընթացների շարք է, որոնք տեղի են ունենում օրգանիզմների բջիջներում` սննդանյութերի կենսաքիմիական էներգիան ԱԵՖ-ի վերածելու համար։
3. Բացատրել ֆոտոսինթեզի և բջջային շնչառության կապը։
Երկու գործընթացներն էլ իրականացնում են էներգիայի ձևափոփոխություն: Եթե համեմատենք երկու գործընթացները, ապա կնկատենք, որ մի գործընթացի ելանյութերը հանդիսանում են մյուսի վերջնանյութերը:

1. Ի՞նչ բնական գիտություններ գիտես:
   Քիմիա, ֆիզիկա, բնագիտություն, կենսաբանություն, աշխարհագրություն, էկոլոգիա։
2. Ի՞նչ է ուսումնասիում քիմիան:
   Քիմիան ուսումնասիրում է նյութերը, դրանց բաղադրություն, կառուցվածքը, հատկությունները և փոխարկումները։
3. Ի՞նչ է ֆիզիկական մարմինը, ասա՛ տեսակները:
   Ֆիզիկական մարմինը դա ծավալ, զանգված ունեցող ցանկացած առարկա է:
   Մարմինները լինում են կենդանի և անկենդան:
4. Ի՞նչ է նյութը: 
   Նյութը այն է, ինչից կազմված են ֆիզիկական մարմինները։
5. Ո՞ր նյութերն են կոչվում մաքուր:
   Մաքուր նյութերը այն նյութերն են, որոնք կազմված են միայն 1 տեսակի նյութից։
6. Ո՞ր նյութերն են կոչվում խառնուրդներ:
   Խառնուրդները այն նյութերն են, որոնք կազմված են 1-ից ավել նյութերից։
7. Խառնուրդների ի՞նչ տեսակներ գիտես:
   Կան խառնուրդների 2 տեսակներ՝ համասեռ և անհամասեռ։
8. Ի՞նչ է երևույթը:
   Երևույթները բնության մեջ կատարվող փոփոխություններն են։
9. Ո՞ր երևույթն է կոչվում ֆիզիկական:
   Ֆիզիկական երևույթների ընթացքում նյութերը չեն փոխարկվում այլ նյութերի, այսինքն՝ նոր նյութեր չեն առաջանում:
10. Ո՞ր երևույթն է կոչվում  քիմիական:
    Այն երևույթները, որոնց ընթացքում նյութերը փոխարկվում են մեկը մյուսի, այսինքն՝ այլ բաղադրությամբ և հատկություններով նոր նյութեր են առաջանում, կոչվում են քիմիական երևույթներ:
11. Թվարկի՛ր քիմիական ռեակցիայի հատկանիշները:
    Քիմիական ռեակցիաների հատկանիշներն են՝ ջերմության կլանվելը կամ անջատվելը, հոտի առաջանալ, գույնի փոփոխություն, նստվածքի առաջանալը, գազի անջատվելը համի փոփոխություն:
12. Թվարկի՛ր քիմիական ռեակցիայի սկսվելու պայմանները:
    Յուրաքանչյուր քիմիական ռեակցիայի ընթացքում այս կամ այն տեսակի նյութերից առաջանում է այլ տեսակի նյութեր՝ արդեն իրենց բնորոշ հատկությոններով։
13. Ասա՛ նյութի ֆիզիկական հատկությունները:
    Նյութի ֆիզիկական հատկություններն են՝ նյութի ագրեգատային վիճակը (պինդ, հեղուկ և գազային)։
14. Ի՞նչ է ատոմը:
    Ատոմը նյութի փոքրագույն, քիմիապես անբաժանելի մասնիկն է: 
15. Ի՞նչ է քիմիական տարրը:
    Քիմիական տարրը միատեսակ հատկություններով օշտված ատոմների որոշակի տեսակ է։
16. Ո՞ր նութերն են կոչվում պարզ:
    Պարզ նյութերը կազմված են մեկ քիմիական նյութի ատոմներից։
17. Պարզ նյութերը ի՞նչ տեսակներ գիտես:
    Կան պարզ նյութերի 2 տեսակներ՝ մետաղական և ոչ մետաղական։
18. Ո՞ր նութերն են կոչվում բարդ:
    Բարդ նյութերը կազմված են տարբեր քիմիական տարրերի ատոմներից։

1․ Ներկայացնել ֆոտոսինթեզի գործընթացը մանրամասն։
Ֆոտոսինթեզ ածխաթթու գազից և ջրիցլույսի ազդեցության տակ օրգանական նյութերի առաջացումն է։ Ֆոտոսինթետիկ գունանյութերի մասնակցությամբ։ Բույսերի ժամանակակից ֆիզիոլոգիայում ֆոտոսինթեզի տակ հասկանում են նրանց ֆոտոավտոտրոֆ գործառույթը ֆոտոնի կլանման, էներգիայի փոխակերպման և օգտագործման գործառույթների համախմբությունը տարբեր էնդերգոնիկական ռեակցիաներում, այդ թվում ածխաթթու գազի փոխակերպումը օրգանական նյութերի։
2. Ո՞ր օրգանիզմներն են կատարում ֆոտոսինթեզ։
Ֆոտոսինթեզ են կատարում այն բույսերը, որոնց բջիջներում քլորոֆիլ է պարունակվում։
3. Ներկայացնել մտրակավորների ներկայացուցիչներից կանաչ էվգլենայի կառուցվածքը և բազմացումը։
Կանաչ էվգլենան, ինչպես և սովորական ամեոբան, ապրում է նեխած տերևներով կեղտոտված լճակներում, ջրափոսերում և կանգնած ջրով այլ ջրամբարներում։ Նրա առջևի ծայրը բութ է, իսկ հետևինը սուր։ Էվգլենայի ցիտոպլազմայի արտաքին շերտը խիտ է, այն մարմնի շուրջը առաջացնում է թաղանթ։ Թաղանթի շնորհիվ էվգլենայի մարմնի ձևը շարժման ժամանակ քիչ է փոխվում։
4. Հողաթափիկ ինֆուզորիայի արտաքին կառուցվածքը և ներքին օրգանները։
Այն ունի արտաքին ամուր բջջապլազմային և ներքին հատիկավոր շերտեր։ Բացի սննդառական վակուոլներից կան նաև կծկվող վակուոլներ։ Հողաթափիկ ինֆուզորիան հողաթափի է նման, դրա համար էլ նրան կոչում են հողաթափիկ ինֆուզորիա։ Հողաթափիկ ինֆուզորիաները կարող են ունենալ մինչև 0,33 մմ երկարություն և ծածկված են մանր մազանման օրգանոիդներով, որոնք կոչվում են թարթիչներ։ Հողաթափիկ ինֆուզորիան շարժվում է իր մարմնի վրայի թարթիչների շարժման շնորհիվ, սնունդը նույնպես հասնում է նրա բերանը այդ նույն թարթիչների շնորհիվ։
5. Ինչպե՞ս է բազմանում հողաթափիկ ինֆուզոիան։
Հողաթափիկ ինֆուզորիաները բազմանում են անսեռ եղանակով, միևնույն ժամանակ նրանց մոտ տեղի է ունենում նաև սեռական գործընթաց, որը չի հանգեցնում վերարտադրության։ Անսեռ բազմացման ժամանակ տեղի է ունենում լայնական բաժանում, որն ուղեկցվում է վերականգնման գործընթացներով։ Օրինակ, առանձնյակներից մեկի մոտ նորից է ձևավորում է բջջաբերանը՝ բերանամերձ ցիլիատուրայով, յուրաքանչյուրը վերականգնում է բացակայող կծկվող վակուոլը, տեղի է ունենում բազային մարմնիկների բազմացում, ձևավորվում են նոր թարթիչներ և այլն։
6․ Հղումներով ներկայացնել դեկտեմբեր ամսվա բլոգային աշխատանքները։

Ֆոտոսինթեզ և բջջային շնչառություն

Հողաթափիկ ինֆուզորիայի կառուցվածքը և բազմացումը, արմատոտանիների տիպ

Сроки выполнения: 13 – 20 декабря.

Участники проекта: ученики 7-х и 8-х классов.

Цели и задачи проекта:

Познакомиться с новогодними мотивами в литературе.

Расширение кругозора учеников.

Знакомство с биографиями русских и зарубежных писателей.

Развитие коммуникативных способностей.

Развитие критического мышления.

Ход проекта:

Посмотрите видео.

https://youtube.com/watch?v=bszCiT1ngjw%3Fversion%3D3%26rel%3D1%26showsearch%3D0%26showinfo%3D1%26iv_load_policy%3D1%26fs%3D1%26hl%3Dru%26autohide%3D2%26wmode%3Dtransparent

Расскажите, что нового вы у знали о авторах и их произведениях.

Назовите и перескажите свое любимое новогоднее произведение.

Прочитайте произведение О.Генри «Дары волхвов» и ответьте на вопросы:

Один доллар восемьдесят семь центов. Это было все. Из них шестьдесят центов монетками по одному центу. За каждую из этих монеток пришлось торговаться с бакалейщиком, зеленщиком, мясником так, что даже уши горели от безмолвного неодобрения, которое вызывала подобная бережливость. Делла пересчитала три раза. Один доллар восемьдесят семь центов. А завтра Рождество.Единственное, что тут можно было сделать, это хлопнуться на старенькую кушетку и зареветь. Именно так Делла и поступила. Откуда напрашивается философский вывод, что жизнь состоит из слез, вздохов и улыбок, причем вздохи преобладают.Пока хозяйка дома проходит все эти стадии, оглядим самый дом. Меблированная квартирка за восемь долларов в неделю. В обстановке не то чтобы вопиющая нищета, но скорее красноречиво молчащая бедность. Внизу, на парадной двери, ящик для писем, в щель которого не протиснулось бы ни одно письмо, и кнопка электрического звонка, из которой ни одному смертному не удалось бы выдавить ни звука. К сему присовокуплялась карточка с надписью «М-р Джеймс Диллингем Юнг». «Диллингем» развернулось во всю длину в недавний период благосостояния, когда обладатель указанного имени получал тридцать долларов в неделю. Теперь, после того как этот доход понизился до двадцати долларов, буквы в слове «Диллингем» потускнели, словно не на шутку задумавшись: а не сократиться ли им в скромное и непритязательное «Д»? Но когда мистер Джеймс Диллингем Юнг приходил домой и поднимался к себе на верхний этаж, его неизменно встречал возглас: «Джим!» и нежные объятия миссис Джеймс Диллингем Юнг, уже представленной вам под именем Деллы. А это, право же, очень мило.Делла кончила плакать и прошлась пуховкой по щекам. Она теперь стояла у окна и уныло глядела на серую кошку, прогуливавшуюся по серому забору вдоль серого двора. Завтра Рождество, а у нее только один доллар восемьдесят семь центов на подарок Джиму! Долгие месяцы она выгадывала буквально каждый цент, и вот все, чего она достигла. На двадцать долларов в неделю далеко не уедешь. Расходы оказались больше, чем она рассчитывала. С расходами всегда так бывает. Только доллар восемьдесят семь центов на подарок Джиму! Ее Джиму! Сколько радостных часов она провела, придумывая, что бы такое ему подарить к Рождеству. Что-нибудь совсем особенное, редкостное, драгоценное, что-нибудь, хоть чуть-чуть достойное высокой чести принадлежать Джиму.В простенке между окнами стояло трюмо. Вам никогда не приходилось смотреться в трюмо восьмидолларовой меблированной квартиры? Очень худой и очень подвижной человек может, наблюдая последовательную смену отражений в его узких створках, составить себе довольно точное представление о собственной внешности. Делле, которая была хрупкого сложения, удалось овладеть этим искусством.Она вдруг отскочила от окна и бросилась к зеркалу. Глаза ее сверкали, но с лица за двадцать секунд сбежали краски. Быстрым движением она вытащила шпильки и распустила волосы.Надо вам сказать, что у четы Джеймс Диллингем Юнг было два сокровища, составлявших предмет их гордости. Одно — золотые часы Джима, принадлежавшие его отцу и деду, другое — волосы Деллы. Если бы царица Савская проживала в доме напротив, Делла, помыв голову, непременно просушивала бы у окна распущенные волосы — специально для того, чтобы заставить померкнуть все наряды и украшения ее величества. Если бы царь Соломон служил в том же доме швейцаром и хранил в подвале все свои богатства, Джим, проходя мимо, всякий раз доставал бы часы из кармана — специально для того, чтобы увидеть, как он рвет на себе бороду от зависти.И вот прекрасные волосы Деллы рассыпались, блестя и переливаясь, точно струи каштанового водопада. Они спускались ниже колеи и плащом окутывали почти всю ее фигуру. Но она тотчас же, нервничая и торопясь, принялась снова подбирать их. Потом, словно заколебавшись, с минуту стояла неподвижно, и две или три слезинки упали на ветхий красный ковер.Старенький коричневый жакет на плечи, старенькую коричневую шляпку на голову — и, взметнув юбками, сверкнув невысохшими блестками в глазах, она уже мчалась вниз, на улицу.Вывеска, у которой она остановилась, гласила: «M-me Sophronie. Всевозможные изделия из волос». Делла взбежала на второй этаж и остановилась, с трудом переводя дух.— Не купите ли вы мои волосы? — спросила она у мадам.— Я покупаю волосы, — ответила мадам. — Снимите шляпу, надо посмотреть товар.Снова заструился каштановый водопад.— Двадцать долларов, — сказала мадам, привычно взвешивая на руке густую массу.— Давайте скорее, — сказала Делла.Следующие два часа пролетели на розовых крыльях — прошу прощенья за избитую метафору. Делла рыскала по магазинам в поисках подарка для Джима.Наконец она нашла. Без сомнения, это было создано для Джима, и только для него. Ничего подобного не нашлось в других магазинах, а уж она все в них перевернула вверх дном. Это была платиновая цепочка для карманных часов, простого и строгого рисунка, пленявшая истинными своими качествами, а не показным блеском, — такими и должны быть все хорошие вещи. Ее, пожалуй, даже можно было признать достойной часов. Как только Делла увидела ее, она поняла, что цепочка должна принадлежать Джиму. Она была такая же, как сам Джим. Скромность и достоинство — эти качества отличали обоих. Двадцать один доллар пришлось уплатить в кассу, и Делла поспешила домой с восемьюдесятью семью центами в кармане. При такой цепочке Джиму в любом обществе не зазорно будет поинтересоваться, который час. Как ни великолепны были его часы, а смотрел он на них часто украдкой, потому что они висели на дрянном кожаном ремешке.Дома оживление Деллы поулеглось и уступило место предусмотрительности и расчету. Она достала щипцы для завивки, зажгла газ и принялась исправлять разрушения, причиненные великодушием в сочетании с любовью. А это всегда тягчайший труд, друзья мои, исполинский труд.Не прошло и сорока минут, как ее голова покрылась крутыми мелкими локончиками, которые сделали ее удивительно похожей на мальчишку, удравшего с уроков. Она посмотрела на себя в зеркало долгим, внимательным и критическим взглядом.«Ну, — сказала она себе, — если Джим не убьет меня сразу, как только взглянет, он решит, что я похожа на хористку с Кони-Айленда. Но что же мне было делать, ах, что же мне было делать, раз у меня был только доллар и восемьдесят семь центов!»В семь часов кофе был сварен, и раскаленная сковорода стояла на газовой плите, дожидаясь бараньих котлеток.Джим никогда не запаздывал. Делла зажала платиновую цепочку в руке и уселась на краешек стола поближе к входной двери. Вскоре она услышала его шаги внизу на лестнице и на мгновение побледнела. У нее была привычка обращаться к богу с коротенькими молитвами по поводу всяких житейских мелочей, и она торопливо зашептала:— Господи, сделай так, чтобы я ему не разонравилась!Дверь отворилась, Джим вошел и закрыл ее за собой. У него было худое, озабоченное лицо. Нелегкое дело в двадцать два года быть обремененным семьей! Ему уже давно нужно было новое пальто, и руки мерзли без перчаток.Джим неподвижно замер у дверей, точно сеттер, учуявший перепела. Его глаза остановились на Делле с выражением, которого она не могла понять, и ей стало страшно. Это не был ни гнев, ни удивление, ни упрек, ни ужас — ни одно из тех чувств, которых можно было бы ожидать. Он просто смотрел на нее, не отрывая взгляда, и лицо его не меняло своего странного выражения.Делла соскочила со стола и бросилась к нему.— Джим, милый, — закричала она, — не смотри на меня так! Я остригла волосы и продала их, потому что я не пережила бы, если б мне нечего было подарить тебе к Рождеству. Они опять отрастут. Ты ведь не сердишься, правда? Я не могла иначе. У меня очень быстро растут волосы. Ну, поздравь меня с Рождеством, Джим, и давай радоваться празднику. Если б ты знал, какой я тебе подарок приготовила, какой замечательный, чудесный подарок!— Ты остригла волосы? — спросил Джим с напряжением, как будто, несмотря на усиленную работу мозга, он все еще не мог осознать этот факт.— Да, остригла и продала, — сказала Делла. — Но ведь ты меня все равно будешь любить? Я ведь все та же, хоть и с короткими волосами.Джим недоуменно оглядел комнату.— Так, значит, твоих кос уже нет? — спросил он с бессмысленной настойчивостью.— Не ищи, ты их не найдешь, — сказала Делла. — Я же тебе говорю: я их продала — остригла и продала. Сегодня сочельник, Джим. Будь со мной поласковее, потому что я это сделала для тебя. Может быть, волосы на моей голове и можно пересчитать, — продолжала она, и ее нежный голос вдруг зазвучал серьезно, — но никто, никто не мог бы измерить мою любовь к тебе! Жарить котлеты, Джим?И Джим вышел из оцепенения. Он заключил свою Деллу в объятия. Будем скромны и на несколько секунд займемся рассмотрением какого-нибудь постороннего предмета. Что больше — восемь долларов в неделю или миллион в год? Математик или мудрец дадут вам неправильный ответ. Волхвы принесли драгоценные дары, но среди них не было одного. Впрочем, эти туманные намеки будут разъяснены далее.Джим достал из кармана пальто сверток и бросил его на стол.— Не пойми меня ложно, Делл, — сказал он. — Никакая прическа и стрижка не могут заставить меня разлюбить мою девочку. Но разверни этот сверток, и тогда ты поймешь, почему я в первую минуту немножко оторопел.Белые проворные пальчики рванули бечевку и бумагу. Последовал крик восторга, тотчас же — увы! — чисто по-женски сменившийся потоком слез и стонов, так что потребовалось немедленно применить все успокоительные средства, имевшиеся в распоряжении хозяина дома.Ибо на столе лежали гребни, тот самый набор гребней — один задний и два боковых, — которым Делла давно уже благоговейно любовалась в одной витрине Бродвея. Чудесные гребни, настоящие черепаховые, с вделанными в края блестящими камешками, и как раз под цвет ее каштановых волос. Они стоили дорого — Делла знала это, — и сердце ее долго изнывало и томилось от несбыточного желания обладать ими. И вот теперь они принадлежали ей, но нет уже прекрасных кос, которые украсил бы их вожделенный блеск.Все же она прижала гребни к груди и, когда, наконец, нашла в себе силы поднять голову и улыбнуться сквозь слезы, сказала:— У меня очень быстро растут волосы, Джим!Тут она вдруг подскочила, как ошпаренный котенок, и воскликнула:— Ах, боже мой!Ведь Джим еще не видел ее замечательного подарка. Она поспешно протянула ему цепочку на раскрытой ладони. Матовый драгоценный металл, казалось, заиграл в лучах ее бурной и искренней радости.— Разве не прелесть, Джим? Я весь город обегала, покуда нашла это. Теперь можешь хоть сто раз в день смотреть, который час. Дай-ка мне часы. Я хочу посмотреть, как это будет выглядеть все вместе.Но Джим, вместо того чтобы послушаться, лег на кушетку, подложил обе руки под голову и улыбнулся.— Делл, — сказал он, — придется нам пока спрятать наши подарки, пусть полежат немножко. Они для нас сейчас слишком хороши. Часы я продал, чтобы купить тебе гребни. А теперь, пожалуй, самое время жарить котлеты.Волхвы, те, что принесли дары младенцу в яслях, были, как известно, мудрые, удивительно мудрые люди. Они-то и завели моду делать рождественские подарки. И так как они были мудры, то и дары их были мудры, может быть, даже с оговоренным правом обмена в случае непригодности. А я тут рассказал вам ничем не примечательную историю про двух глупых детей из восьмидолларовой квартирки, которые самым немудрым образом пожертвовали друг для друга своими величайшими сокровищами. Но да будет сказано в назидание мудрецам наших дней, что из всех дарителей эти двое были мудрейшими. Из всех, кто подносит и принимает дары, истинно мудры лишь подобные им. Везде и всюду. Они и есть волхвы.

Вопросы:

Как вы думаете, кто такие волхвы?

Почему у рассказа такое название? С чем это связано?

Что мы узнали о героях произведения?

Как проявляется юмор в произведение?

Что есть мудрость? (по мнению автора)

Задания:

Решите новогодний кроссворд.

https://kupidonia.ru/crossword/krossvord-novyj-god

Представьте, что вам необходимо поздравить всю страну, напишите текст своего поздравления.

Создайте новогодний мем:

1․Քանի՞ տառ և հնչյուն ունի հայոց այբուբենը։

36 տառ 3 հնչյուն։

2․Քանի՞ ձայնավոր և բաղաձայն հնչյուն ունի հայոց այբուբենը։

Հայերենն ունի 6 ձայնավոր՝ ա, է (ե), ը, ի, օ (ո), ու, որոնք գրվում են 8 տառով:

Հայերենն ունի 30 բաղաձայն՝ բ, գ, դ, զ, թ, ժ, լ, խ, ծ, կ, հ, ձ, ղ, ճ, մ, յ, ն, շ, չ, պ, ջ, ռ, ս, վ, տ, ր, ց, փ, ք, ֆ:

3․Հայերենում ո՞ր հնչյուններն են ենթարկվում հնչյունափոխության, բեր համապատասխան օրինակներ՝ ցույց տալով կատարված հնչյունափոխությունը

1․Ի՞նչ է ուսումնասիրում բառագիտությունը։

Բառագիտության ենթաբաժիններից է ուսումնասիրում է բառակազմությունը

2․Ի՞նչ են ցույց տալիս հոմանիշ, հականիշ, համանուն բառերը․բեր օրինակներ ։՛

. Լեզվում կան բառեր, որոնք իրար մոտ, երբեմն էլ նույն իմաստն են արտահայտում։
Օրինակ՝ մեծ-խոշոր-վիթխարի-հսկայական-ահագին-լայնատարած բառերն
արտահայտում են հարաբերակից իմաստներ, որոնք, սակայն, նույնը չեն։

3․Ո՞ր բառերն են կոչվում պարզ, ածանցավոր, բարդ և բարդ ածանցավոր․ յուրաքանչյուրից բեր երկուական օրինակ։

4․ Թվարկիր հայերենի խոսքի մասերը։

5․Ո՞ր բառերն են կոչվում գոյականներ։

6․Թվարկիր գոյականի իմաստային-քերականական խմբերը։

7․Ի՞նչ է ցույց տալիս գոյակաանի թիվը,քանի՞ թիվ ունի գոյականը։

8․Թվարկիր գոյականի հոլովները՝ իրենց վերջավորություններով։

9․Ի՞նչ են ցույց տալիս հատուկ և հասարակ գոյականները, բեր օրինակներ։

10․Ի՞նչ է ցույց տալիս ածականը։

11․ Քանի՞ տեսակի են լինում ածականները,ինչպիսի՞ տարբերակիչ հատկանիշներ ունեն ։ Յուրաքանչյուր տեսակից բեր 5-ական օրինակ։

12․Ո՞ր խոսքի մասի հետ է ամենաշատը գործածվում ածականը։

Սեպտեմբեր:

Վիլյամ Սարոյան,«Հինգ հասուն տանձերը»

Գրականություն: Կյանքը հին հռովմեական ճանապարհի վրա

Վիլյամ Սարոյան. «Ընկերների մեղքով

Վի‘լյամ Սարոյան, «Առաջին օրը դպրոցում»

Հոկտեմբեր:

Վահան Թոթովենց, «Մարանը»

Մուշեղ Գալշոյան, Սպասում

Կոմիտասյան նախագիծ

Նոյեմբեր

Մուշեղ Գալշոյան «Մամփրե արքան» 

Մուշեղ Գալշոյան, «Էս հին ու նոր օրեր․․․»

Վանո Սիրադեղյան, Պարտուսի գերին 

«Կարդում ենք Մուշեղ Գալշոյան» նախագծի ամփոփում,

Դեկտեմբեր

Հանս Քրիստիան Անդերսեն «Եղևնին»

Պաոլո Կոելյո, «Խստաշունչ ձմեռը և ցնցոտիներով ծերունին» 

Սուրբ Ծննդյան ծառի ամենահայտնի լեգենդը 

՛ 
Նախագծերը

Կարդում ենք Մուշեղ Գալշոյան

Մխիթար Սեբաստացու օրեր՝ Կրթահամալիրի տոն

Կոմիտասյան նախագիծ

Երկրի վրա իջավ խորհրդավոր սուրբ գիշերը` մեծ ուրախություն պարգևելով մարդկանց: Բեթղեհեմի լքված քարայրերից մեկում ծնվեց աշխարհի Փրկիչը: Ականջ դնելով հրեշտակների երգեցողությանը` հովիվները փառաբանում և երախտագիտություն էին հայտնում Աստծուն, հետևելով ուղեցույց աստղին` մոգերը հեռավոր արևելքից շտապում էին` խոնարհվելու Աստվածային Մանկանը: Ոչ միայն մարդիկ, այլև քարայրը շրջապատող ծառերն ու ծաղիկներն էին յուրովի մասնակցում մեծ խորհրդին: Նրանք ուրախ տարուբերվում էին` ասես խոնարհվելով Օրհնյալ Մանկանը: Բոլորն էլ ցանկանում էին տեսնել նորածին Փրկչին. ծառերն ու թփերը տարածում էին իրենց ճյուղերը, ծաղիկները` բարձրացնում գլուխները` ջանալով տեսնել քարայրի ներսը:
Բոլորից երջանիկ էին քարայրի մուտքի մոտ կանգուն երեք ծառերը, նրանց լավ տեսանելի էր մսուրը և այնտեղ պառկած Մանուկը` շրջապատված հրեշտակների դասով: Այդ ծառերն էին` սլացիկ արմավենին, հրաշալի բուրող ձիթենին և համեստ, կանաչ եղևնին: Եվ ահա լսվեց հետևյալ խոսակցությունը.
— Գնանք մենք էլ խոնարհվենք Աստվածային Մանկանը և նրան մատուցենք մեր նվերները, — ասաց ձիթենին` դիմելով արմավենուն:
— Ինձ էլ տարեք ձեզ հետ, — ամաչկոտ ասաց համեստ եղևնին:
— Ո՞ւր` մեզ հետ, — արհամարհանքով նայելով նրան` հպարտորեն ասաց արմավենին:
— Իսկ դու ի՞նչ նվեր կարող ես տալ Աստվածային Մանկանը, — ավելացրեց ձիթենին: — Դու ի՞նչ ունես. միայն ծակող ասեղներ և զզվելի կպչուն խեժ:
Լռեց խեղճ եղևնին և հնազանդորեն ետ քաշվեց` չհամարձակվելով մտնել քարայր:
Սակայն հրեշտակը լսեց ծառերի խոսակցությունը, տեսավ թե արմավենու և ձիթենու հպարտությունն ու գոռոզությունը, թե եղևնու համեստությունը: Հրեշտակը խղճաց եղևնուն և կամեցավ օգնել նրան:
Փարթամ արմավենին խոնարհվեց Մանկանը և Նրան տվեց իր շքեղ պսակի լավագույն տերևը.
— Թող այն Քեզ զովություն պարգևի շոգ օրերին, — ասաց նա:
Իսկ ձիթենին խոնարհեց իր ճյուղերն ու հոտավետ յուղ կաթեցրեց, և ամբողջ քարայրը լցվեց անուշ բույրով:
Եղևնին հետևում էր նրանց տխուր, սակայն` առանց նախանձի:
«Նրանք իրավացի են, ինչպե՞ս կարող եմ համեմատվել նրանց հետ: Ես այնքան խեղճ եմ, չնչին, արդյո՞ք արժանի եմ մոտենալու Աստվածային Մանկանը», — մտածում էր նա:
Սակայն հրեշտակն ասաց նրան.
— Քո համեստությամբ ինքդ քեզ նվաստացնում ես, սիրելի եղևնի, սակայն ես քեզ կմեծարեմ և քույրերիցդ ավելի լավ կզարդարեմ:
Եվ հրեշտակը երկնքին նայեց, մութ երկինքը փայլեց պայծառ աստղերով: Հրեշտակը նշան արեց, և աստղերը մեկը մյուսի ետևից սկսեցին թափվել ցած, ուղիղ եղեևնու կանաչ ճյուղերի վրա, և շուտով եղևնին փայլեց վառ կրակներով: Իսկ երբ Աստվածային Մանուկն արթնացավ, Նրա ուշադրությունը գրավեցին ոչ թե քարայրի սքանչելի բույրը և արմավենու շքեղ հովհարը, այլ փայլփլուն եղևնին: Մանուկը նայեց եղևնուն, ժպտաց և թաթիկները մեկնեց դեպի եղևնին: Հրճվեց եղևնին, սակայն չհպարտացավ, չմեծամտացավ և իր ողջ փայլով ջանաց լուսավորել ստվերում կանգնած ձիթենուն և արմավենուն: Չարին նա պատասխանեց բարով: Իսկ հրեշտակը տեսավ դա և ասաց.
— Սիրելի եղևնի, դու բարի ես, և դրա համար էլ կպարգևատրվես: Ամեն տարի այդ նույն ժամանակ դու կզարդարվես լույսերի փայլով, և թե երեխաները, թե մանուկները կուրախանան` նայելով քեզ: Եվ դու, համեստ, կանաչ եղևնի, այսուհետև կդառնաս Սբ. Ծննդյան ուրախ տոնի խորհրդանիշը:

Հարցեր և առաջադրանքներ
1․Կարդա պատմությունը և առանձնացրու կարևոր միտքը։
— Քո համեստությամբ ինքդ քեզ նվաստացնում ես, սիրելի եղևնի, սակայն ես քեզ կմեծարեմ և քույրերիցդ ավելի լավ կզարդարեմ:
2․Ի՞նչ հասկացար, ի՞նչ զգացիր և ի՞նչ տեսար՝ պատմությունը կարդալով։
Պատմությունը կարդալուց ես հասկացա, որ պետք չէ չափից շատ համես լինել։ Մի քիչ էլ պետք է ինքնավստահություն և մեր հանդեպ հարգանք ունենալ։
3․Փորձիր հակիրճ ներկայացնել բովանդակությունը /5-6 նախադասությամբ/։
4․ Ի՞նչը քեզ ամենաշատը դուր եկավ պատմության մեջ։
Ինձ դուր եկավ հրեշտակի ուշադրությունը։ Նա նկատեց համեստ եղևնուն, նկատեց, որ նա իրեն վատ էր զգում, և օգնեց։
5․Ուրիշ ի՞նչ խորհրդանիշներ են քեզ հայտնի․պատմիր դրանց մասին։
Ինձ հայտնի խորհրդանիշներից են՝ Ձմեռ Պապը, Ձյունանուշը, այդ տարվա կենդանիները և եղևնին։

Լրացուցիչ աշխատանք
Հացը` հին հայերի ամանորյա խորհրդանիշ:
Ամանորյա հայկական մաղթանքներ:
Հին հայերի Նոր տարին`  Կաղանդ, Նավասարդ, Ամանոր:
Հին հայերի տոնածառը:
Հին հայերի Ձմեռ պապը։
Հայկական Ամանորի ավանդական խոհանոցը:
Ընտրիր վերը նշված թեմաներից մեկը և ուսումնասիրիր՝ ստեղծելով տեսաձայնագրություն կամ ռադիոնյութ դրա վերաբերյալ։

Մենք ուսումնասիրել ենք խոսքի մասերը, հնչյունները, ուղղագրությունը, ուղղախոսությունը, թարգմանություններ, կատարել ենք թեստային աշխատանքներ և ստեղծագործել ենք։

՛

Սեմտեմբեր։

Հայոց լեզու

Հայոց լեզու 

Հայոց լեզու

Հայոց լեզու

Հայոց լեզու

Հայոց լեզու

հոտեմբեր։՛՛՛՛՛՛՛՛՛՛՛՛՛՛՛՛՛՛՛՛՛՛՛՛՛՛՛՛՛՛՛՛՛՛՛՛՛՛՛՛՛՛՛՛՛՛՛՛՛՛՛՛՛՛՛՛՛՛՛՛

Հայոց լեզու

Հայոց լեզու

Գրաբարյան թարգմանություններ

Գրաբարյան թարգմանություն

՛Գրաբարյան թարգմանություն,Վահագնի ծնունդը ՝ ըստ Մովսես Խորենացու,16․10․23

՛Հայոց լեզու

Նոյենբեր։

Գոյականը որպես անուն խոսքի մաս,01․11-03․11

Հայոց լեզու

 ՀԱՅՈՑ ԼԵԶՈՒ

հայոց լեզու Գոյականի հոլովները,13.11-22.11

Հայոց լեզու Հոլով, հոլովում,15․11․23

Գոյականի հոլովները.ամփոփում,22․11․23

Հայոց լեզու

Գոյականի հոլովումները 24.11.23

 ՀԱՅՈՑ ԼԵԶՈՒ

Դեկտեմբեր։

«Օրերից մի օր ես հյուր գնացի Գոյականին»

Թեստային աշխատանք,04.12.23

Ածականի տեսակները,գործնական քերականություն,11․12․23

Ածականի գործածությունը, գործնական աշխատանք 15.12.23

Նախագծեր։՛

Կարդում ենք Մուշեղ Գալշոյան

Մխիթար Սեբաստացու օրեր՝ Կրթահամալիրի տոն

Լրացուցիչ աշխատանք, պատասխանել հարցերին․

1. Ի՞նչ է տեղի ունենում ֆոտոսինթեզի ընթացքում։
Ֆոտոսինթեզ ածխաթթու գազից և ջրիցլույսի ազդեցության տակ օրգանական նյութերի առաջացումն է։ Ֆոտոսինթետիկ գունանյութերի մասնակցությամբ։ Բույսերի ժամանակակից ֆիզիոլոգիայում ֆոտոսինթեզի տակ հասկանում են նրանց ֆոտոավտոտրոֆ գործառույթը ֆոտոնի կլանման, էներգիայի փոխակերպման և օգտագործման գործառույթների համախմբությունը տարբեր էնդերգոնիկական ռեակցիաներում, այդ թվում ածխաթթու գազի փոխակերպումը օրգանական նյութերի։
2. Ո՞րն է բջջային շնչառության նշանակությունը։
Բջջային շնչառությունը նյութափոխանակության ռեակցիաների և գործընթացների շարք է, որոնք տեղի են ունենում օրգանիզմների բջիջներում` սննդանյութերի կենսաքիմիական էներգիան ԱԵՖ-ի վերածելու համար։
3. Բացատրել ֆոտոսինթեզի և բջջային շնչառության կապը։
Երկու գործընթացներն էլ իրականացնում են էներգիայի ձևափոփոխություն: Եթե համեմատենք երկու գործընթացները, ապա կնկատենք, որ մի գործընթացի ելանյութերը հանդիսանում են մյուսի վերջնանյութերը: