Posted in русский 9

Воробей

Я возвращался с охоты и шел по аллее сада. Собака бежала впереди меня.
Вдруг она уменьшила свои шаги и начала красться, как бы зачуяв перед собою дичь.
Я глянул вдоль аллеи и увидел молодого воробья с желтизной около клюва и пухом на голове. Он упал из гнезда (ветер сильно качал березы аллеи) и сидел неподвижно, беспомощно растопырив едва прораставшие крылышки.
Моя собака медленно приближалась к нему, как вдруг, сорвавшись с близкого дерева, старый черногрудый воробей камнем упал перед самой ее мордой — и весь взъерошенный, искаженный, с отчаянным и жалким писком прыгнул раза два в направлении зубастой раскрытой пасти.
Он ринулся спасать, он заслонил собою свое детище… но всё его маленькое тело трепетало от ужаса, голосок одичал и охрип, он замирал, он жертвовал собою!
Каким громадным чудовищем должна была ему казаться собака! И все-таки он не мог усидеть на своей высокой, безопасной ветке… Сила, сильнее его воли, сбросила его оттуда.
Мой Трезор остановился, попятился… Видно, и он признал эту силу.
Я поспешил отозвать смущенного пса — и удалился, благоговея.
Да; не смейтесь. Я благоговел перед той маленькой героической птицей, перед любовным ее порывом.
Любовь, думал я, сильнее смерти и страха смерти. Только ею, только любовью держится и движется жизнь.

Главная мысль

В рассказе («Воробей» Тургенева) показано, что любовь родителей к детям сильнее страха смерти. Настоящая любовь способна побеждать даже инстинкт самосохранения, и именно ею держится жизнь.


Художественные средства

Эпитеты:

  • молодой воробей,
  • едва прораставшие крылышки,
  • старый чёрногрудый воробей,
  • отчаянный жалкий писк,
  • зубастая раскрытая пасть,
  • маленькое тело,
  • безопасная ветка,
  • любовный порыв.

Метафоры:

  • ветер сильно качал (берёзы),
  • голосок одичал и охрип,
  • сила сбросила его (с ветки).

Сравнение:

  • камнем упал.
Posted in Պատմություն 9

Հայաստանը Ռուսական և Օսմանյան կայսրությունների տիրապետության տակ XX դ. սկզբին

ՀԻՄՆԱԿԱՆ ԳԱՂԱՓԱՐՆԵՐ/գրավոր/
ա. Ներկայացրո՛ւ։ Ինչպե՞ս սկսվեցին և ի՞նչ ընթացք ունեցան հայ-թաթարական բախումները։

Հայ–թաթարական բախումները (հայ–ադրբեջանցի բախումներ) սկսվեցին 1905 թ. սկզբին՝ Ռուսական կայսրության հեղափոխական իրադարձությունների հետ։ 1905 թ․ փետրվարի 6-ին Բաքվում տեղի ունեցավ առաջին բախումը, սակայն Նիկոլ Դումանը կարողանում է համախմբել ինքնապաշտպանական ուժերը և հակահարված տալ թաթարներին։ Բախումները տարածվեցին ամբողջ Այսրկովկասում։ Հայ հեղափոխական դաշնակցությունը, Սոցիալ-դեմոկրատական հնչակյան կուսակցությունները կազմակերպում են ինքնապաշտպանական մարտեր։ Հայ ժողովրդի կողքին էր նաև Հայ առաքելական եկեղեցին։ Բախումները ավարտվեցին 1906 թ. սեպտեմբերին, Ռուսաստանում հեղափոխական շարժում­ների թուլացման հետևանքով։
բ. Նշի՛ր։ Թվարկի՛ր երիտթուրքերի՝ Աբդուլ Համիդի քաղաքականության շարունակողներ
լինելու հանգամանքը հիմնավորող մի քանի փաստ։

Աբդուլ Համիդը պետական քաղաքականության հիմքում դրել էր պանիսլամիզմը։ Երիտթուրքերը փոխարինեցին այն պանթյուրքիզմով, որը նույնպես հայերի և մյուս ժողովուրդների նկատմամբ ճնշում էր։ Աբդուլ Համիդի օրոք տեղի ունեցան 1890-ական թթ․ հայերի կոտորածները։ Երիտթուրքերի օրոք՝ 1915 թ․ կազմակերպվեց Հայոց ցեղասպանությունը։ Երկու վարչակարգերն էլ ձգտում էին թուլացնել և ոչնչացնել կայսրության քրիստոնյա ժողովուրդների ազատագրական շարժումները։
գ. Քննի՛ր։ Ի՞նչ էր պանթյուրքիզմը և ի՞նչ վտանգավոր հետևանքներ էր ենթադրում։

Պանթուրքիզմի նպատակն էր միավորել բոլոր թուրքախոս պետությունները և ժողովրդին որպես մեկ մեծ պետություն։ Սակայն դա նպաստեց հայ և այլ ժողովրդի իրավունքների խախտմանը, կոնֆլիկտների և սահմանադրական ազատությունների կրճատմանը։ Նաև այն հանդիսացավ ինչպես 1915թ․ Հայ Ցեղասպանության հիմքերից մեկը։

Posted in Հանրահաշիվ 9

ՌԱՑԻՈՆԱԼ ԱՐՏԱՀԱՅՏՈՒԹՅԱՆ ՆՇԱՆԸ

1) Փոփոխականի ո՞ր արժեքի դեպքում արտահայտությունն իմաստ չունի․

ա) x=8
բ) x=3
գ) x=6
դ) x=3
ե) x=2, x=-1
զ) x=-4, x=5
է) x=3
ը) x=4

2) Գտե՛ք արտահայտության թույլատրելի արժեքների բազմությունը և նշանապահպանման միջակայքերը․

ա) (-∞;-5)U(-5;-2)U(-2;∞) (-∞;-5) -, (-5;-2) -, (-2;∞) +
բ) (-∞;3)U(3;∞) (-∞;3) +, (3;∞) +
գ) (-∞;-1)U(-1;3)U(3;∞) (-∞;-1) +, (-1;3) +, (3;∞) +
դ) (-∞
ե)
զ)
է)
ը)

3) Սոֆին 240 000-դրամանոց հեռուստացույց գնեց։ Նա վճարեց 140 000 դրամ, իսկ մնացած գումարի համար վերցրեց մեկ տարով ապառիկ՝ 18% տարեկան տոկոսադրույքով։ Ընդհանուր որքա՞ն գումար Անին վճարեց հեռուստացույցի համար։
240,000-140,000=100,000
100,000/100*18=18,000
240,000+18,000=258,000

4) Լուծե՛ք քառակուսային հավասարումը.

ա) D=36-20=16
x1=-6+√16/2=-1
x2=-6-√16/2=-5

բ) D=16+48=64
x1=-4+√64/2=-2
x2=-4-√64/2=6

գ) D=49+72=121
x1=-7+√121/2=2
x2=-7-√121/2=-9

դ) D=

ե) D=1+48=49
x1=-1+√49/8=0,125
x2=-1-√49/8=-1

զ) D=25-168=-143<0

Posted in Հայոց Լեզու 9

Գործնական աշխատանք․19․09.2025

1․ Լրացնել բաց թողնված տառերը

Աշտիշատի հինավուր վանքի խցերից մեկում` ըն ձարձակ թա խտի վրա, նստել էին երեք երիտասարդ: Ձեթի ճրա հան իր պ ստոր լույսով լուսավորում էր երեք բազմահո գ դեմքերը: Երիտասարդներից մեկը հա ղթանդամ, բար ձրահասակ, խոշոր կազմվա ծքով և փառահեղ մի տղամար դ էր: Երկրոր դը, ըն դհակառակը, ավելի կարճահասակ, քան մի ջահասակ էր և ավելի նրբա կազմ, քան հա ղթանդամ: Այդ քնքուշ կազմվա ծքի վրա բնությունը դրել էր մի շնոր հալի գլուխ, որին ավելի պատշաճ կլիներ մի պար փև մարմին: Նա խոսում էր ա րական ձայնով, որի ելև եջները հնչում էին պողպատային հնչ երանգներով: Վա ռվռուն աչ քերի մեջ նշմարվում էին թ րթռուն կրակներ:

Ե րրորդ երիտասարդը օ ժտված էր ա նբասիր գեղեցկությամբ: Փար թամ գիսակները սփ ռվել էին թիկունքին, վերին շրթունքին նկատվում էր նորածիլ ըն ձացքը: Իսկ սև եռակ աչ քերի մեջ նշմարվում էր անբացատրելի վրդո վմունք: Առա ջինը Սահակ Պար թեևն էր, երկրոր դը Մեսրոպ Մաշտոցը, ե րրորդը Սա մվելը` երեքն էլ աշխու րժ , ե ռանդով լի երիտասարդներ:


2․ Հոգնակի ձևերը

  • մարդ → մարդիկ
  • կին → կանայք
  • դասագիրք → դասագրքեր
  • վերնատուն → վերնատներ
  • առանձնատուն → առանձնատներ
  • մեծատուն → մեծատներ
  • վիպագիր → վիպագիրներ
  • տապանագիր → տապանագրեր
  • ձուկ → ձկներ
  • գառ → գառներ
  • տնամերձ → տնամերձներ
  • արոտավայր → արոտավայրեր
  • թռչուն → թռչուններ
  • էլեկտրասյուն → էլեկտրասյուներ
  • ոտնաձայն → ոտնաձայններ

3․ Բառակազմական վերլուծություն

  • պարզկա = պարզ + կա
  • հիսնամյակ = հիսուն + ամյակ
  • լուսե = լուս + ե
  • թփուտ = թուփ + ուտ
  • արդուկ = ար + տուկ
  • հարթուկ = հարթ + ուկ
  • այրուձի = այրու + ձի
  • մայրաքաղաքային = մայրաքաղաք + ական + ին
  • պահածո = պահ + ած + ո
  • վախեցնել = վախ + եց + նել
  • թռչկոտել = թռչ + կոտ + ել

4․ Բառերի բացատրությունը

  • բարձրուղեշ – հպարտ, մեծամիտ
  • ախոյան – հակառակորդ, մրցակից
  • անձկալի – ցանկալի, բաղձալի
  • անձկություն – տագնապ, անհանգստություն
  • գամել – ամուր կապել, կպցնել
  • ստեպ-ստեպ – հաճախակի, կրկին ու կրկին
  • հապճեպ – շտապ, անհամբեր ձևով
  • նողկանք – զզվանք, սրտխառնոց առաջացնող զգացում
  • ջլատել – թուլացնել, ուժազրկել
  • զերծ – հեռու, ազատ ինչ-որ բանից

5․ Նախադասություններ “ակ” և “հարկ” բառերով

Ակ
1․ Լեռան լանջին պսպղում էր սառցե ակը։ (ակ = աղբյուր)
2․ Նա աչքի ակն էր ծնողների համար։ (ակ = թանկ բան, սիրված մեկը)

Հարկ
1․ Մեր տունը երկհարկանի է։ (հարկ = շինության մակարդակ)
2․ Անհրաժեշտության դեպքում հարկ կլինի գնալ։ (հարկ = անհրաժեշտություն)