Подарок становится по-настоящему ценным тогда, когда за ним скрывается чья-то жертва или усилие. Такой подарок не обязательно дорогой, но он несёт в себе частицу души человека, который его подарил. Когда кто-то отказывается от своего времени, удобства или даже мечты ради нас, мы ощущаем глубину его отношения. Именно поэтому маленькая вещь, полученная с большим трудом, может быть дороже любого дорогого предмета. Жертва делает подарок наполненным искренностью и теплом. Она показывает, что человек думал не только о себе, но прежде всего о том, как порадовать другого. Такие подарки не забываются, потому что они напоминают о заботе и любви. Ценность их — не в материале, а в том пути, который прошёл дарящий ради нас.
Day: December 9, 2025
ՀՀ բնաչության թվաքանակի շարժընթացը։
1. 20-րդ դասրի ընթացքում ինչպիսի՞ փոփոխություններ կրեց ՀՀ բնակչության թիվը և ի՞նչ պատճառներ ազդեցին դրա փոփոխության վրա։
20-րդ դարի ընթացքում, 1918-1920 թթ․ հայ-թուրքական պատերազմի, սովի և հայ ժողովրդի կոտորածների պատճառով Հայաստանի բնակչության թիվը կտրուկ նվազեց։
2. Մշտական բնակչություն ասելով ի՞նչ կարելի է հասկանալ։
Մշտական բնակչությունը, դա տվյալ տարածքում մշտապես բնակվող ու հաշվառման պահին ներկա և ժամանակավոր բացակայող բնակչության թվերի հանրագումարն է։
3. Ինչ է բնակչության բնական և մեխանիկական շարժ։
Բնական շարժը, դա բնակչության թվի փոփոխությունն է ծնունդների և մահերի հանրագումարի հաշվին, իսկ մեխանիկական շարժը՝ բնակչության թվի փոփոխությունն է միգրացիայի հաշվին:
4. Հայաստանում՛ խորհրդային տարիներին ներգաղթը ինչպե՞ս է տեղի ունեցել։
5. Բնաչության խտություն ասելով ի՞նչ են հասկանում, ինչպե՞ս ենք այն հաշվում։
Բնակչության խտությունն ընդհանուր տարածքային մակերեսի վրա բնակչության քանակի բաշխվածությունն է։ Այն ցույց է տալիս, թե միջինում քանի մարդ է ապրում 1 կմ² տարածքի վրա
․Հաշմանդամների իրավունքներ։Հաշմանդամներին առնչվող փաստաթղթերի ուսումնասիրություն
Որքանո՞վ են պաշտպանված հաշմանդամների իրավունքները Հայաստանում
Հայաստանում հաշմանդամների իրավունքները օրենքով պաշտպանված են։ Մեր երկիրը միացել է ՄԱԿ-ի համապատասխան կոնվենցիային, և հաշմանդամություն ունեցող անձինք ստանում են սոցիալական աջակցություն, թոշակներ ու որոշ արտոնություններ։ Որոշ կրթական հաստատություններում և հանրային վայրերում կան հարմարեցված մուտքեր։
Սակայն գործնականում դեռ խնդիրներ կան․ շատ շենքեր և տրանսպորտը մատչելի չեն, իսկ աշխատանքի ոլորտում հաճախ հանդիպում է խտրական վերաբերմունք։
Հայաստանը Խորհրդային Ռուսաստանի և Մուստաֆա Քեմալի կառավարությունների թիրախում. ՀՀ անկումը
ՀԻՄՆԱԿԱՆ ԳԱՂԱՓԱՐՆԵՐ
ա. Նկարագրի՛ր բոլշևիկների ու քեմալականների մերձեցման գործընթացը: Ինչպե՞ս հասունացավ թուրք-հայկական պատերազմը և ինչպե՞ս ընթացան ռազմական գործողությունները:
Ռուսաստանում իշխանության էին անցել բոլշևիկները, որոնք ուզում էին դուրս մղել Անտանտին և կանխել որևէ երկրի օգտագործումը իրենց դեմ։ Թուրքիայում Մուստաֆա Քեմալի գլխավորությամբ ձևավորվել էր ազգային-ազատագրական շարժում, որն ընդդիմանում էր ինչպես Անտանտին, այնպես էլ Սևրի պայմանագրին, որով նախատեսվում էր նաև անկախ Հայաստան՝ տարածական զգալի մեծությամբ։Այս պայմաններում բոլշևիկական Ռուսաստանը և քեմալական Թուրքիան գտան ընդհանուր հետաքրքրություններ:
բ. Բացատրի՛ր։ Ի՞նչ դիրքորոշում ունեին Անտանտի տերությունները պատերազմի ընթացքում, և արդյոք նրանցից որևէ մեկն աջակցել է Հայաստանին: Ինչու՞ հայկական բանակը պարտություն կրեց և ովքե՞ր են պատասխանատու այդ պարտության համար:
Անտանտի տերությունները 1920 թ․ թուրք–հայկական պատերազմի ընթացքում գործնականում չաջակցեցին Հայաստանին․ նրանք պատերազմից հոգնած էին, զբաղված էին Ռուսական բոլշևիկների շարժման տարածումը կասեցնելու հարցով և չէին պատրաստվում ուժով իրականացնել Սևրի պայմանագիրը։ Հայկական բանակը պարտվեց, որովհետև մաշված, փոքրաթիվ, սոված ու զենքի պակաս ունեցող բանակով չէր կարող դիմակայել քեմալականների լավ կազմակերպված և բոլշևիկներից աջակցություն ստացող զորքերին։
գ. Վերլուծի՛ր։ Ի՞նչ շահեր ու նպատակներ էին միավորում բոլշևիկներին ու քեմալականներին:
Հայոց լեզու
Ադյորկա – դարձուցակ, պտուտակիչ
Առամա – բույրմունք
Արգան – երգեհոմ
Արենա – մրցարան
Արիստոքրատ – ազնվական
Արխիվ – լիվան
Արմատուրա – ամրան
Աֆերիզ – շահախարդախ
Աֆիշ – պաստա
Աֆիցիանտ – մատուցող
Աֆիցեր – սպա
Դարձկվացք
ամեն անգամ գետը գերան չի բերում —միիշտ չէ, որ բախտը բերում է
Ամոթ ունենալ – ամաչել
Ամպերում սավարնել – կյանքից կտրված լինել
Այծելը ոչխարներից չոկել – լավը վատից տարբերել
Այն աշխարհ գնալ – մահանալ
Սխալ և ճիշտ
Սյունյակ, սյունակ
Աղյուսյակ, աղյուսակ
Ճխայն, ճխային
Գործունեյություն, գործունեություն
Դաստիրակ, դաստիարակ
Գնհատել, գնահատել
Նահագա, նախագահ
Ասեգոս, ասեգոսե
Պապճե, պապճեն
Ֆիդային, ֆիդայի
Քնքուշ, քնքույշ
Մատիկ, ներբող, պահպաջուն, կերման, վաթար, վայրագ, ոլորան, ռազմիկ, մհրիկ, մորեգին, մերձագա, զոհն, հանգամանալիծ, սամում, շոշուն, ձոն, որին
Ներբող – ձոն
գերման – ոլորան
վայրագ – մորեգին
մոդ, մերձագա
հանգամանալիծ – հանրազմի
խնամել, խնայել, շրայլել, շրայել, զմայվել, զմայլվել, ներում, ներումն, բեգերում, ձեռք բերում, մաքրասեր, այլասեր, արտաշ, խարտյաշ, լավաշ, սոխ, ճոխ, մեծամիտ, երկչոտ, ալարկոտ, կուշտ, կորուստ, համեստ, հնդի, անոթի, ախքատիկ, ժրաջան, շրջան, նրբահեր, թխահեր։
Լավաշ – կուշտ
Մեծամիտ – ալարկոտ
Հատվող լարերի հատկությունը
1) Շրջանագծի հատողն իր արտաքին մասից մեծ է 2.1/4 անգամ։ Հատողը նույն կետից տարված շոշափողից քանի՞ անգամ է մեծ։
AD/AB
AD=2.25x
AB2=x*2.25x=2.25x2
AB=1.5x
2.25x/1.5x=1.5
2) Դիցուք՝ AB-ն շոշափող է, AD-ն՝ նույն շրջանագծի հատող, որի արտաքին մասը AC-ն է։ Որոշեք՝
ա) CD-ն, եթե AB = 2 սմ և AD = 4 սմ
AB2=AC*AD
AC=AB2/AD=4/4=1
CD=AD-AC=4-1=3
բ) AD-ն, եթե AC : CD = 4/5 և AB = 12 սմ
AC=4, CD=5
AB2=AC*AD
AD=AB2/AC=144/4=36
3) Մի կետից շրջանագծին տարված շոշափողն ու հատողը համապատասխանաբար հավասար են 20 սմ և 40 սմ, իսկ հատողի հեռավորությունը շրջանագծի կենտրոնից՝ 8 սմ։ Գտեք շրջանագծի շառավիղը։
400=40*40-2x
40-2x=10
2x=30x
x=15
82+152=225
√225=15
4) Մի կետից շրջանագծին տարված են հատող և շոշափող: Որոշեք շոշափողի երկարությունը, եթե նա հատողի արտաքին մասից 5 սմ–ով մեծ է, իսկ ներքին մասից` նույնքանով փոքր:
5) Մի կետից նույն շրջանագծին տարված են երկու հատող՝ որոնց երկարություններն են 15 սմ և 25 սմ։ Գտեք նրանց արտաքին մասերը, եթե հայտնի է, որ դրանցից մեկը 2 սմ–ով մեծ է մյուսից։
AC1=15
AC2=25
AB1*AC1=AB2*AC2
15(x+2)=25x
15x+30=25x
10x=30
x=3
3+2=5