Month: February 2021

 ԿԱՑԻՆ ԱԽՊԵՐ

Մի մարդ գնաց հեռու երկիր աշխատանք անելու։ Ընկավ մի գյուղ։ Տեսավ այս գյուղի մարդիկ ձեռով են փայտ կոտրատում։

– Ախպե՛ր,- ասավ,- ինչո՞ւ եք ձեռով փայտ անում, մի՞թե կացին չունեք։

– Կացինն ի՞նչ բան է,- հարցրեցին գյուղացիք։

Մարդը իր կացինը գոտկից հանեց, փայտը ջարդեց, մանրեց, դարսեց մյուս կողմը։ Գյուղացիք այս որ տեսան, վազեցին գյուղամեջ, ձայն տվին իրար․

– Տո՛, եկե՛ք, տեսե՛ք կացին ախպերը ինչ արավ։

Գյուղացիք հավաքվեցին կացնի տիրոջ գլխին, խնդրեցին, աղաչեցին, շատ ապրանք տվին ու կացինը ձեռքիցն առան։

Կացինն առան, որ հերթով կոտորեն իրանց փայտը։

Առաջին օրը տանուտերը տարավ,իր ցախը կոտրեց մանրացրեց, դարսեց և տվեց համագյուղացիներին՝ նրանք էլ կոտրեցին իրենց ցախը ու մեկ էլ կացինը կոտրվեց։ Կողքի գյուղացին սա, որ տեսավ վազեց գյուղամեջ ձայն տվին իրար, որ տո եկեք տեսեք կացին ախպոր ինչ արավ։ Գյուղացիները հավաքվեցին փայտերը առան և սկսեցին կացինը ջարդողին ծեծել՝ ծեծեցին տեսավ բան չդառավ մտածեցին, մտացծեցին ու վճռեցին տանեն բանտ գցեն և այդպես էլ արեցին։

Տիգրան Արտաշեսյանը՝ իր տոհմում այդ անվան երկրորդ կրողը, նախնիններից ժառանգում է կայացած պետություն և հզոր բանակ, որի միջոցով էլ կարողանում Տիգրան Մեծի օրոք Մեծ Հայքի թագավորությունը հասնում է իր հզորության գագաթնակետին։ Պարտության մատնելով Պարթևական թագավորությանը ՝ Հայքը կարճ ժամանակով դառնում է Առաջավոր Ասիայի հզորագույն պետությունը. Տիգրան Մեծի տերությունը տարածվում էր Կասպից ծովից մինչև Միջերկրական ծով, Կովկասյան լեռներից մինչև Միջագետքի անապատները։ Տիգրանը, սակայն, կորցնում է իր նվաճումների մեծագույն մասը Պարթևական թագավորության և ազդեցիկ Հռոմեական հանրապետության դեմ պայքարում։  Մ․թ․ա․ 66 թվականին հռոմեական տիրությունը և պարթևները պաշարում  են  հայոց թագավորանիստ-ոստան Արտաշատը։ Այնուամենայնիվ Հայաստանը շարունակում էր պահպանել իր տարածքային ամբողջականությունը (15 նահանգները) և նույնիսկ որոշ նվաճած հողեր։ Տիգրան Մեծի կառավարման վերջին տարիներն անցնում են համեմատաբար խաղաղ աշխարհաքաղաքական պայմաններում։ Հայոց «արքայից արքան» մահանում է մ․թ․ա 55 թվականին՝ գահը թողնելով որդուն՝ Արտավազդին։

Մենք չորեքշաբթի օր գնացինք փայտարվեսիտի թագարան։ Այտեղ տեսաք տարբեր փայտե գդալներ,քանդակներ և տարբեր նվագելու գործիքներ՝ կիթառներ, դուդուդկներ, շվիներ ու այդպես շատ տարբեր իրեր։ Իսկ հետո խաղացինք մի խաղ․ պետեք է 1 րոպեում 15 ծառատեսակ ասենք, հաղթեց իմ դասընկեր Լևոնը։ Շնորակալություն եմ հայտնում մեր շատ սիրելի ուսուչուհուն՝ Արմինե Գոգիյանին և թանգարանի գիդին։

Չափման միավորներ

9 ր 20 վ արտահայտիր վայկյաններով։ 9×60+20=540+20=560

5 կիլոմետր 25 մետրը արտահայտիր մետրերով։5000=25=5025

9 ժ 45 ր-ն արտահայտիր րոպեներով։9×60+45=585

8 ժ 40 ր-ն արտահայտիր րոպեներով։480+40=520

5 կմ 7 մ 3 դմ-ն արտահայտիր դեցիմետրերով։5կմ 7մ 3դմ=50000+70+3=50073

6 կգ 400 գ –ը արտահայտիր գրամներով։6000+400=6400գ

240000 մ-ը արտահայտիր կիլոմետրերով: 240000մ=240կմ

3 ժ 46 րոպեն արտահայտիր րոպեներով․3×60+46=226ր

4000  կգ-ը արտահայտիր ցենտներներով:40ց

8 տ 4 ց 60 կգ-ը արտահայտիր կիլոգրամներով։8000+400+60=8460կգ

6 տ 4 ց 5 կգ –ը արտահայտիր կլիլոգրամներով,ի՞նչ թիվ կստանանք:6405

9  կգ 705 գ-ն արտահայտիր գրամներով։9705գ

6 կմ 75 մ-ն արտահայտիր մետրերով։ 6075մ

360 վայրկյանը արտահայտիր րոպեներով։6ր

6 ժամ 35 րոպեն արտահայտիր րոպեներով․360+35=395

5 դեցիմետր 20 սանտիմետրը արտահայտիր սանտիմետրերով․50+20=70

8 կգ 200 գ –ը արտահայտիր գրամներով։8000+200=8200

5 ժամ 25 րոպեն արտահայտիր րոպեներով․5×60=300+25=325

8 կմ 6 մ 5 դմ-ը արտահայտիր դեցիմետրերով։40000+60+5=40065

Ընտրիր այն թվանշանը, որը տեղադրելով աստղանիշի 

Արմատն առանցքային է, ցողունը՝ ուղղաձիգ, 20-120 սմ բարձրությամբ, մերկ, վերևում ճյուղավորված։ Տերևները պատյանավոր են, հերթադիր, կրկնակի-եռակի փետրաբաժան, մերկ։ Համեմը պոլիգամ բույս է, ծաղկաբույլը հովանոց է, ծաղիկները սպիտակ են կամ բաց վարդագույն, դեղին, ծաղկում է ամռանը` հունիս-հուլիս ամիսներին։ Պտուղը գնդաձև սերմիկ է, դրսից՝ մուգ, իսկ ներսից՝ բաց շագանակագույն, ունի ինը կող։ Պտուղները պարունակում են 0.5-1 %եթերայուղ, 2 %, վիտամին C, շաքար, օսլա, դաբաղող և 20 % ճարպայուղ։ Տերևները հարուստ են վիտամիններով E, A-նախավիտամիններով, հանքային աղերով:

Չափման միավորներ 

Որպես երկարության չափման միավոր գործածվում են  

միլիմետրը՝ 1մմ 

սանտիմետրը՝ 1սմ դեցիմետրը՝ 1դմ մետրը՝ 1մ կիլոմետրը՝ 1կմ 1սմ=10մմ 1դմ=10սմ 

1մ = 10դմ 1մ=100սմ 1կմ=1000մ ։ 

Որպես զանգվածի չափմանմիավոր գործածվում են գրամը՝ 1գ 

կիլոգրամը՝ 1կգ ցենտները՝ 1ց տոննան՝ 1տ  1կգ =1000 գ 

1ց = 100 կգ  1տ =1000 կգ 1տ =10 ց ։ 

Որպես ժամանակի չափմանմիավոր գործածվում են  

վայրկյանը՝ 1վ 

րոպեն՝ 1ր 

ժամը՝ 1ժ օրը ՝ 1օր 

տարին՝ 1տարի 1օր =24ժ 

1ժ =60ր 1ր =60վ ։ 

1տ=12ամիս 1դար=100 տարի 

Որպես արագության չափման միավոր գործածվում են 

կիլոմետր-ժամ՝ 1կմ/ժ մետր-ժամ՝ 1մ/ժ մետր-վայրկյան՝ 1մ/վ 1կմ/ժ=1000մ/ժ 1մ/վ=3600մ/ժ 

Առաջադրանքներ.

 

1.     Արտահայտիր մետրով 

5 կմ 5000 մ =10000

23 կմ2300մ =25300

 400կմ40000մ =80000

2.     Արտահայտիր դեցիմետրով 

5մ400դմ  =450

3կմ 200000դմ =200300

4կմ60մ70մ =413

3.     Արտահայտիր սանտիմետրով 

5մ 5000 սմ=5500 

4մ5դմ6սմ 6000 սմ =6456

35դմ3500 սմ=3850

 

4.     Արտահայտիր միլիմետրով 

7մ 5սմ 6մմ  =7056

5մ 4դմ 7սմ 6մմ =5476

5.     Արտահայտիր նշված միավորներով․

 

5ր 40վ= 340     վ 

5օր18ժ = 138   ժ 

7տարի 11 ամիս=95  ամիս
10դար 54տարի  = 1054տարի 

6․ Արտահայտիր գրամներով 

5կգ=5000

 7կգ250գ=7250

 

5ց=500

 5ց 12կգ 60գ=12560

 

7․ Արտահայտիր ցենտներով 

5տ 12տ 7ց =177

8․ Արտահայտիր կիլոգրամով 

12տ =12000

22տ5ց=22500

4տ5ց62կգ =4562

9․ Մեծ միավորներից մեկը արտահայտիր փոքր միավորով: 

5տ3ց =

 30կգ60գ 

 6օր14ժ 

 30ր40վ 

 10մ9սմ 

 20կմ70մ 

Փայտարվեստի պետական թանգարանը հիմնադրվել է 1977 թ.: Թանգարանի հավաքածուն կազմավորվել է կոլեկցիոներների և հեղինակների նվիրատվություններից, հետագայում` գիտարշավային նյութերի ու ձեռքբերումների շնորհիվ: Թանգարանի հիմնական խնդիրներից է` հավաքագրել, պահպանել, ցուցադրել փայտարվեստի նմուշներ և նպաստել ազգային

փորագրության ավանդույթների զարգացմանը, ինչպես նաև նպաստել արհեստների մշակույթի, մասնավորապես, փայտարվեստի վերականգնմանը: Փայտարվեստի թանգարանը, միևնույն ժամանակ, յուրօրինակ դպրոց է, որտեղ մասնագիտական կրթություն են ստացել ցուցադրվող հեղինակներից շատերը: Նրանց աշխատանքների