Posted in Մատեմատիկա 6.4

Մաթեմատիկա դաս 17

Առաջադրանքներ(դասարանում)

1) Ամբողջ թվերի զույգի համար ստուգե՛ք գումարման տեղափո-

խական օրենքի ճշտությունը.

ա) –9, –1, գ) +8, –10, ե) –13, +14, է) +8, 0,

բ) –3, +7, դ) –21, +12, զ) 0, –7, ը) +1, –4։

2) Գրի՛ առեք արտահայտությունը և հաշվե՛ք նրա արժեքը.

ա) –3 և –4 թվերի գումարին գումարել 11-ին հակադիր թիվը,
-3+-4+-11=-18

բ) –7-ի հակադիր թվին գումարել 8 և –18 թվերի գումարը,
-7+8+-18=-17

գ) 8 և –5 թվերի գումարի հակադիր թվին գումարել –17 թիվը:
8+-5+-17=-14

3) . Հաշվե՛ք առավել հարմար եղանակով.

2) Գրի՛ առեք արտահայտությունը և հաշվե՛ք նրա արժեքը.

4) Բերե՛ք այնպիսի երեք թվերի օրինակ, որոնց գումարը բացասական թիվ է, իսկ ցանկացած երկու հարևան թվերի գումարը` դրական:

-2++4+-3=+1
-3++5+-4=-2

Լրացուցիչ(տանը)

5) Ամբողջ թվերի եռյակի համար ստուգե՛ք գումարման զուգորդական 

օրենքի ճշտությունը.

5) Ամբողջ թվերի եռյակի համար ստուգե՛ք գումարման զուգորդական 

օրենքի ճշտությունը.

ա) –7, +2, +10, գ) –10, –6, –3, ե) –20, 0, +19,

բ) 0, +4, –11, դ) –16, +8, –14, զ) +15, +20, –25։

6) Գտե՛ք արտահայտության արժեքը` նախ գումարելով բոլոր դրա-

կան թվերը, ապա` բոլոր բացասական թվերը. 

 ա) –7 + 4 + (–2) + (–3) + 10 + (–14), 

 բ) 10 + (–8) + 6 + (–9) + (–15) + 20:

7) Հանումը փոխարինե՛ք հանելիին հակադիր թվի գումարումով և 

հաշ վե՛ք՝ առանձին գումարելով դրական գումարելիները, առան-

ձին՝ բացասականները.

ա) 55 – 6 + 7 – 4 – 19, գ) –81 + 96 – 34 + 52 – 17,

բ) –72 + 8 – 11 + 18 – 25, դ) –19 + 24 – 50 + 31 – 62։

8) Տասնվեցհարկանի շենքի երկու հարևան մուտքերի վերելակները 

կանգնած էին 12-րդ հարկում։ Մի վերելակը նախ բարձրացավ 2 

հարկ, ապա իջավ 5 հարկ։ Մյուս վերելակը նախ իջավ 5 հարկ, 

ապա բարձրացավ 2 հարկ։ Ո՞ր հարկերում կանգնած կլինեն 

վերելակները։

Posted in Մատեմատիկա 6.4

Մաթեմատիկա դաս 16

Դաս 16.

Կրկնենք անցածը

Առաջադրանքեր(դասարանում)

1) Ինչպե՞ս կփոխվի երկու ամբողջ թվերի տարբերությունը, եթե՝

ա) նվազելիից հանենք –5,

(-25) — (-5)=+30

բ) նվազելիին գումարենք –7,

(-10) + (-7)= +3

գ) հանելիից հանենք –2,

(-14) — (-2)= -16

դ) հանելիին գումարենք –3։

(-15) + (-3)= +12

2) Ինչի՞ է հավասար ամենամեծ բացասական ամբողջ թվի և 

ամենափոքր դրական ամբողջ թվի տարբերությունը։

(-1) — 1=0

3) Բանվորը պատրաստեց 60 մանրակ՝ այդպիսով աշխատանքը կա-

տարելով 120 %-ով։ Քանի՞ մանրակ պիտի պատրաստեր բանվորը։

60×120:100=72 Պատ՝ 72

4) Պատասխանե՛ք հետևյալ հարցերին.

ա) Ի՞նչ թվանշաններով չի կարող ավարտվել պարզ թվի 

գրառումը։

բ) Կարո՞ղ է արդյոք պարզ թիվը ստացվել երկու պարզ թվերի 

գումարումից։ որինակ 5+1=6 Պատ՝ այո

գ) Կարո՞ղ է արդյոք երկու բաղադրյալ թվերի գումարումից 

ստացվել պարզ թիվ։ Պատ՝ այո որինակ 2+2=4

Լրացուցիչ(տանը)

5) Հաշվե՛ք.

ա) | – 4 – 3|= +7    եթե աստղանիշի փոխարեն գրված լինի –3 թիվը,
բ) |5 – 9 – 8|= 4 եթե աստղանիշի փոխարեն գրվի –9 թիվը,
գ) |6 – 2| + |6 – (–1)|=11 եթե աստղանիշի փոխարեն գրվի 6 թիվը։

6) Տրված են –7 և +5 թվերը։ Գտե՛ք նրանց տարբերության բացարձակ 

արժեքը և նրանց բացարձակ արժեքների տարբերությունը

(-7) — (+5)= -12, +12

+7    5         7-5=2

7) Քաղաքից դուրս եկավ մի մեքենա, որի արագությունը 80 կմ/ժ էր։ 

հետո նրա հետևից շարժվեց մեկ ուրիշ մեքենա, որի արագությունը 

90 կմ/ժ էր։ Քաղաքից դուրս գալուց ինչքա՞ն ժամանակ անց 

երկրորդ մեքենան առաջինից 20 կմ առաջ անցած կլինի։

8) Խանութ բերեցին երկու արկղ սառեցրած ձուկ, ընդ որում առաջին 

արկղում 15 կգ-ով ավելի ձուկ կար, քան երկրորդում: Առաջին 

արկղն արժեր 90000 դրամ, երկրորդը` 60000 դրամ: Քանի՞ 

կիլոգրամ ձուկ կար յուրաքանչյուր արկղում:

Posted in Մայրենի 6․4

Մայրենի

Ուրբաթ

Գայլն ու ոչխարը 

Շներից բզկտված գայլն անզոր պառկել էր և նույնիսկ չէր կարողանում կեր հայթայթել: Նա տեսավ ոչխարին և խնդրեց, որ գոնե խմելու ջուր բերի գետից․ «Դու ինձ միայն ջուր տուր, իսկ կերը ինքս կգտնեմ»: Բայց ոչխարը պատասխանեց.«Եթե ես քեզ ջուր տամ, հենց ինքս էլ քեզ համար կեր կդառնամ»:

  1. Ընտրիր այն միտքը կամ մտքերը, որոնք արտահայտում են ստեղծագործության գաղափարը (ասելիքը): Ընտրությունդ (ընտրություններդ) պատճառաբանի՛ր:
  • Սա պատմություն է խեղճ գայլի և անսիրտ ոչխարի մասին, և այն ոչինչ էլ չի ուզում ասել:
  • Առակը մերկացնում է չարանենգ մարդուն, որը գործում է դավադրաբար:
  • Առակն այն մարդկանց մասին է, որոնք ծանր պահերին չեն օգնում մարդկանց:
  • Առակը ողջախոհ մարդկանց մասին է, որոնց դեմ ուղղված բոլոր նենգություններն իզուր են անցնում:
  • Առակը այն մարդկանց մասին է,որոնք ուրիշին չօգնելու և նեղություն չկրելու համար միշտ մի սուտ պատճառաբանություն ունենում են:

Առյուծն ու աղվեսը

Առյուծը շատ էր ծերացել, այլևս չէր կարողանում որս անել և երկար մտածելուց հետո որոշեց խորամանկել։ Նա մտավ մի մութ քարայր, շատ ծանր հիվանդ ձևացավ և ծանր ու մեծ պառկեց։ Խեղճ, միամիտ գազաններն այցելում էին, իսկ նա տեղնուտեղը մի ցատկով բռնում էր նրանց և ագահաբար խժռում։ Վերջապես խորամանկ ու խելացի աղվեսը, երկար մտածելուց հետո, գլխի ընկավ առյուծի խորամանկությունը, առանց վախենալու գնաց, կանգնեց քարայրից բավականին հեռու և քաղցր ձայնով հետաքրքրվեց, թե ինչպե՛ս է վեհափառ առյուծը։

Սոված և ուժասպառ առյուծը ուրախացած հարցրեց, թե ինչո՛ւ աղվեսը ներս չի մտնում։

Աղվեսն ասաց.

-Ես կմտնեի, եթե չտեսնեի, որ հետքերը մտնում են քարայր, բայց քարայրից դուրս չեն գալիս։

Առակն ուզում է ասել, որ ոչ բոլորը մարդիկեն միամիտ

 Գայլն ու հովիվը

Հովվի ամբողջ հոտը հիվանդությունից կոտորվեց։ Գայլն իմացավ ու եկավ հովվին մխիթարելու։

— Մի՞թե դա ճիշտ է, – հարցրեց հովվին, – Աստվա՜ծ իմ, ի՜նչ մեծ փորձանք է, ի՜նչ սիրունիկ, ինչ թմբլիկ ոչխարներ էին…

Եվ գայլն սկսեց հոնգուր-հոնգուր լաց լինել։

— Շնորհակալ եմ, գա՛յլ եղբայր, – հառաչեց հովիվը, – տեսնում եմ՝ բարի ես ու սրտացավ։

— Ճիշտ որ՝ սրտացավ, – ասաց շունը, – փորձանքը մերն է, բայց տես, որ նրա սիրտն է ցա­վում։

Posted in Մայրենի 6․4

Առյուծն ու նապաստակը

Առյուծն ու նապաստակը

Առյուծը գտավ քնած նապաստակին և ուզում էր խժռել, երբ հանկարծ տեսավ, որ կողքով փախչում է եղջերուն: Նապաստակին թողեց ու ընկավ եղջերուի ետևից, իսկ նապաստակը աղմուկից զարթնեց ու փախավ:

Առյուծը շատ վազեց եղջերուի ետևից, բայց չկարողացավ բռնել և վերադարձավ այնտեղ, որտեղ թողել էր նապաստակին: Տեսնելով, որ նա էլ արդեն չքացել է, ասաց.«Տեղն է ինձ, ձեռքիս որսը բաց թողեցի և  դատարկ հույսի ետևից ընկա»:

Առաջադրանքներ

ա) Ընտրեք այն միտքը, որն արտահայտում է առակի գաղափարը (ասելիքը):

•  Երկու նապաստակի ետևից ընկնողը ոչ մեկին չի հասնի:

•  Մարդիկ, ընկնելով շատի ետևից, կորցնում են նաև քիչը:

•  Պետք չէ բավարարվել քչով, պետք է ձգտել ավելիին հասնել:

բ) Ինչո՞ւ այդ միտքը ընտրեցիք:

Կարդացե՛ք առակը և լրացրե՛ք միտքը:

Մի որսորդ առյուծի հետք էր փնտրում: Նա փայտահատին հարցրեց, թե չի՛ տեսել արդյոք առյուծի հետքը կամ որջը: Փայտահատը պատասխանեց.

— Ես քեզ հենց իրեն` սև առյուծին ցույց կտամ:

Որսորդը վախից գունատվեց եւ դողդողալով շշնջաց.

— Չէ, ինձ միայն հետքն է հարկավոր, ոչ թե առյուծը:

Առաջադրանք

  • Առակը այն մարդկանց մասին է, որոնք պետք է չլինեն ագահը
  • Վերնագրիր ստացված առակը: Ընտրածդ վերնագիրը պատճառաբանիր:
Posted in Մայրենի 6․4

Վահան Տերյան

Վահան Տերյան

  • Ընթերցում ենք Վահան Տերյանի մի ստեղծագործության մասին, որ կապված է հայկական հայտնի առասպելի հետ:
  • Կատարել ներքևում գրված առաջադրանքները, տեղադրել բլոգում:
    • Գտնել տրիոլետի երկու` ակնհայտ ու թաքնված գաղափարները:
    • Իմ հայրենիքը չեմ դավաճանի:
    • Ես իմ ընտանիքը չեմ թողնի:
    • Բացատրել, թե Նվարդն ու Շամիրամը տրիոլետում ինչեր են խորհրդանշում:
    • Արա Գեղեցիկը իր Նվարդին չթողեց ու չգնաց Շամիրամի մոտ, ինչպես Տերյանը իր Հայերեն լեզու չփոխեց Ռուսերենով:
    • Իրեն ո՞ւմ հետ է համեմատում Տերյանը, ինչո՞ւ:
    • Ի՞նչ է տրիոլետը: Փորձի՛ ր ինքդ գրել տրիոլետ։